De vier pedagogische basisdoelen

Sinds de nieuwe Wet op de Kinderopvang van toepassing is, is er een duidelijke omschrijving van wat verantwoorde kinderopvang is. In deze wet wordt goede kinderopvang gezien als opvang die bijdraagt aan een goede en gezonde ontwikkeling van het kind in een veilige omgeving. Om deze omschrijving duidelijk te kunnen onderbouwen zijn er vier opvoedingsdoelen beschreven:

  1. het bieden van een gevoel van veiligheid en vertrouwen;
  2. het bevorderen van persoonlijke competentie;
  3. het bevorderen van sociale competentie;
  4. het eigen maken van waarden, normen, cultuur.

In het pedagogisch beleid van Gastouderopvang Sabina zijn al deze vier opvoedingsdoelen te herkennen. Hieronder zal ik beschrijven hoe ik deze basisdoelen laat terugkomen binnen mijn opvang. In het bereiken van deze doelen leg ik het accent op samenzijn, plezier en spelenderwijs leren. Ik streef ernaar dat de opvang een verlengde zal zijn van de opvoeding thuis. Het contact met ouders en uitwisseling van informatie is dan ook van groot belang. Openheid, communicatie en respect voor elkaars normen en waarden is voor mij heel belangrijk.

1 Het bieden van een gevoel van veiligheid en vertrouwen

Binnen gastouderopvang Sabina streef ik ernaar dat de kinderen zich veilig en vertrouwd voelen zowel emotioneel als fysiek. Kinderen zullen hierdoor: open, nieuwsgierig, levenslustig, tevreden, ontspannen, vol zelfvertrouwen en evenwichtig zijn. Hierdoor ontwikkelen ze zich optimaal.

Emotionele veiligheid:
Door veel contact met de kinderen te hebben gaan ze zich ook aan mij hechten. De kinderen zullen ervaren dat ze mij kunnen vertrouwen, dat ik er ben wanneer dat nodig is en dat ze gerespecteerd worden. Door goed naar de kinderen te kijken en te luisteren zal ik verbale maar ook non-verbale signalen opvangen en deze bespreekbaar maken. Dit zal uw kind later helpen bij het zelf opbouwen van vertrouwensrelaties. Ook de andere kinderen binnen de groep hebben invloed op de veiligheid van uw kind. Ik zal daarom ook altijd proberen om een positieve, gezellige sfeer te creëren. Iedereen hoort erbij en zal zijn aandacht krijgen. Ook structuur, regelmaat en duidelijkheid zijn belangrijke voorwaarden voor een gevoel van veiligheid. Daarom werk ik zoveel als mogelijk met een vaste indeling van de dag. Ons dagritme bestaat uit een afwisseling van vrij-spel en speel-leeractiviteiten, actieve momenten en rustmomenten, binnen activiteiten en buiten activiteiten. Dit zal ook met pictogrammen zichtbaar zijn voor de kinderen. Voor elke speel-leeractiviteit zal een korte uitleg vooraf gaan. Ook zullen alle activiteiten aansluiten bij waar uw kind aan toe is.

Het dagritme is voor baby’s (tot +- 1 ½ jaar) anders. Hier wordt rekening gehouden met individuele eet- en slaapritmes. Ook zullen er gedragsregels en grenzen zijn om de veiligheid te vergroten. Ze leren hierdoor hun gevoelens op een acceptabele manier te uiten en hun gedrag te sturen. Zo weten ze wat wel en niet mag en wat er van hen verwacht wordt. Van mij kunt u verwachten dat ik consequent en respectvol zal handelen. Ik zal benoemen wat ik zie, de kinderen een oplossing bieden en positief gedrag benadrukken. Verder zal ik erop letten dat ik oogcontact heb en met begrijpbare woorden de kinderen aanspreek.

Lichamelijke veiligheid:
Zoals u ook thuis zal ervaren leren kinderen met vallen en opstaan. Ik zal de kinderen beschermen tegen risico’s die ze zelf nog niet zien. Ongelukjes gebeuren als de kinderen zijn aan het onderzoeken en grenzen zijn aan het verkennen. Ik zal ze begeleiden bij hun ontdekkingstocht en deze ook open met u bespreken. Verder zijn alle vertrekken zo kind veilig mogelijk gemaakt. Jaarlijks zal er een risico-inventarisatie worden ingevuld door de bemiddelingsmedewerker van het gastouderbureau waar ook naar gehandeld dient te worden. Deze is inzichtelijk voor alle ouders. Ook de GGD houdt jaarlijks toezicht op de kwaliteit/veiligheid van de opvang. Verder ben ik in het bezit van het diploma EHBO aan kinderen. Als gastouder zal ik de omgeving zo uitdagend mogelijk maken zodat de kinderen geprikkeld worden om te gaan onderzoeken.

2 Het bevorderen van persoonlijke competentie

Ontdekken, zien, voelen, imiteren, ervaren, verkennen dat zijn de kernwoorden die passen bij het leren van kinderen. Spelenderwijs leren. Een heel natuurlijke manier voor kinderen om van dagelijkse activiteiten leermomenten te maken. Dit levert tevens veel plezier op waardoor ze graag willen oefenen en doorzetten. Door te spelen oefenen kinderen motorische, sociale, emotionele, cognitieve, morele en communicatieve vaardigheden. Binnen gastouderopvang Sabina probeer ik al deze vaardigheden aan bod te laten komen binnen verschillende activiteiten. De kinderen zal ik volgen aan de hand van de methode KIJK. Deze wordt ook veel toegepast op basisscholen, peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. Door de kinderen te volgen kan ik nog beter aansluiten op hun ontwikkelingsniveau, belevingswereld en interesses. De omgeving en het speelgoed zal steeds veranderen. Zo blijft het interessant en boeiend. Een nieuw thema zal worden aangeboden binnen de hele groep. Daarna kan er individueel of in een klein groepje gewerkt worden. Dit ligt natuurlijk aan de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van de kinderen. Ieder kind is uniek en zal dan ook zo worden benaderd. Omdat het voor kinderen veel energie kost om een sprong te maken binnen een ontwikkelingsgebied kan het zijn dat een ander gebied even achterblijft. Dit is heel normaal. De ontwikkeling van jonge kinderen loopt sprongsgewijs en gebieden die achterblijven kunnen ook weer snel worden rechtgetrokken. Ik zal daarom de kinderen stimuleren maar ook tevens respect hebben voor het tempo en de keuzes van elk kind. Als gastouder probeer ik de kinderen uit te dagen zodat ze met wat hulp net een stapje verder komen dan dat ze alleen zouden kunnen (zone van de naaste ontwikkeling). Zo komen de kinderen steeds op een hoger niveau. Hierbij gaat het om succeservaringen opdoen. Ik zet dus niet te grote stappen want dan kan het kind een laag zelfbeeld krijgen. Ik zal de kinderen het gevoel geven dat ik ze vertrouw en complimenten geven waardoor ze meer zelfvertrouwen krijgen. Ik zal me ook bewust zijn van mijn voorbeeldfunctie. Kinderen kijken om situaties te leren begrijpen, kennis op te doen over bijvoorbeeld wat iemand vindt, leren zo over zichzelf en over hun omgeving. Dit gebruiken ze dan om te imiteren. Door handelingen van anderen te imiteren en te oefenen, kunnen zij deze nieuwe handelingen eigen maken. Bovendien maken kinderen contact met elkaar door te imiteren. Voor jonge kinderen is het vaak nog lastig om te praten en om zichzelf te uiten, maar door een ander kind na te doen laten ze merken dat ze de ander begrijpen. Herhaling speelt hier ook een belangrijke rol in. Omdat uw kind nieuwe vaardigheden zal eigen maken aan de hand van herhaling. Zo zullen sommige activiteiten nog een keer terug komen zodat deze helemaal beheerst kunnen worden en er weer ruimte ontstaat om een nieuwe vaardigheid aan te leren. Bij jonge kinderen gaat het nog niet om het resultaat van bv hun knutselwerkje het gaat erom dat ze het zelf hebben gedaan en hier trots op zijn. Het doen is belangrijker dan het resultaat.

3 Het bevorderen van sociale competentie

Tijdens de opvang groeien de kinderen in de interactie met andere kinderen en oefenen ze met functioneren binnen een groep. Ze leren om samen te spelen maar ook om elkaar met rust te laten als iemand dit aangeeft. Het samen zijn met leeftijdsgenootjes is heel belangrijk. Daarom zullen er ook vaker gezamenlijke activiteiten plaatsvinden met de andere gastouders in Eijsden. De kinderen zullen begeleid worden in het samen spelen, rekening houden met elkaar, relaties opbouwen, keuzes maken, conflicten oplossen en voor zichzelf opkomen. Jonge kinderen zijn nog bezig met het onderzoeken welk effect zij hebben op hun sociale omgeving. Ik zal uw kind hierbij handvaten aanreiken en toezicht houden. Samenspel stimuleren en ingrijpen als de kinderen er zelf niet uitkomen en/of dat het uit de hand dreigt te lopen. Ik zal de situatie bekijken vanuit de ogen van het kind en de situatie zo goed mogelijk proberen aan te voelen voordat ik ingrijp. Hierbij zal ik begrip tonen voor wat er wordt gezegd. Conflicten zijn nodig om kinderen hun eigen grenzen en die van een ander te laten leren kennen. Ze zullen leren dat iedereen verschillend is en dit te accepteren door over deze verschillen te praten. Bij het leren omgaan met elkaar horen ook gedragsregels waarmee we samen kennis gaan maken:

  • er is er maar één die praat zodat het luisteren beter gaat;
  • ruzie maken is niet fijn laten we allemaal vriendjes zijn;
  • wanneer we samen spelen zullen we samen delen;
  • heeft een vriendje soms verdriet help hem dan als je het ziet;
  • als iemand zegt STOP dan houd ik op;
  • schoppen, slaan en bijten vinden wij heel laf wij blijven van de andere kinderen af;
  • ben je aardig tegen iedereen dan heb je veel vrienden om je heen;
  • netjes vragen of je iets mag lenen dan krijg je geen problemen.

Verder is het mijn taak om het met de kinderen te hebben over emoties en gevoelens en deze ook te benoemen wanneer ik deze zie. Zo leert het kind zijn gevoelens te onderscheiden en raakt het vertrouwd met het uiten van gevoelens. Op deze manier laat ik ook merken dat ik me betrokken voel bij wat uw kind doet, voelt en meemaakt, dat ik hier begrip voor heb en dat ik uw kind hierin ondersteun. Dit kan heel goed aan de hand van een Ik-boodschap. Daarbij is het belangrijk om oogcontact te maken en begrijpbare taal te gebruiken. Materialen kunnen de kinderen ook helpen om sociaal vaardig te worden. Denk hierbij bv aan rollenspel, spiegels en emotiekaarten. Het samen beleven, genieten en nagenieten is ook heel belangrijk. Samen leuke dingen beleven als groep en hier ons allemaal prettig bij voelen. Dus uitstapjes en feest vieren hoort ook binnen de opvang. Binnen gastouderopvang Sabina streef ik ernaar dat de kinderen voelen dat ze welkom zijn en dat ik hun aanwezigheid waardeer. Als een kind te oud is geworden en onze groep helaas moet verlaten hoop ik dat hij genoeg positieve ervaringen heeft opgedaan op sociaal gebied zodat het contacten leggen op de basisschool makkelijker zal gaan.

4 Het eigen maken van waarden, normen, cultuur

Het overbrengen van waarden en normen speelt een belangrijke rol in de opvoeding. Waarden zijn opvattingen over wat goed en slecht is. Normen zijn verwachtingen die mensen van elkaar hebben over hoe ze zich behoren te gedragen. De kinderen leren dat niet alles mag en kan. Bij gastouder Sabina mag het kind gaan ontdekken waar grenzen liggen en aan welke gedragsregels en afspraken het zich dient te houden. Dit doet een kind door ze af en toe te overschrijden. Ik zal waarschuwen als een kind de grens van ongeoorloofd gedrag nadert. Als een kind bewust of onbewust een grens overschrijdt, dan wordt uitleg gegeven wat wel of niet mag en waarom. Alternatief en gewenst gedrag wordt benoemd zodat het kind weet hoe het dan wel moet. Uw kind zal zoveel mogelijk positief benaderd worden. In enkele gevallen kan het echter juist functioneel zijn om ongewenst gedrag te negeren en soms moet het gedrag gecorrigeerd worden door een goed gesprek of door het kind uit de situatie weg te halen en even tot rust te laten komen. Er zal duidelijk aangegeven worden dat het daarna weer goed is en dat het weer mee mag spelen. Hoe er precies gehandeld moet worden is per situatie verschillend. Jonge kinderen kunnen zich nog niet goed verplaatsen in de gevoelens van een ander. Het laat zich leiden door impulsen en behoeften. Daarom is het belangrijk dat ik consequent ben en duidelijk aangeef wat gewenst is en wat niet. Door waarden en normen over te brengen ontwikkelen de kinderen een geweten. Ik ben mij bewust van mijn voorbeeldfunctie en zal een goed rolmodel proberen te zijn voor de kinderen. Ook de andere kinderen zullen hierbij helpen. Er wordt veel besproken, nagespeeld, ervaren en geleerd. Ik vind het heel belangrijk dat we samen gaan oefenen om:

  • elkaar uit te laten praten;
  • met elkaar te delen;
  • elkaar serieus te nemen;
  • elkaar te helpen;
  • iedereen geaccepteerd wordt zoals deze is;
  • we elkaar op een open en positieve manier benaderen;
  • we elkaar geen pijn doen;
  • er respect is voor elkaar de natuur en elkaars spullen;
  • een mening te kunnen verwoorden;
  • voor onszelf te kunnen opkomen;
  • om te gaan met gevoelens;
  • onze eigen talenten te onderkennen en benutten;
  • zelfstandig te zijn;
  • op onze hygiëne te letten;
  • goede tafelmanieren eigen te maken.

Binnen gastouderopvang Sabina is dan ook iedereen welkom.